گودهای قدیم شهر فسا*

در گذشته خانه ها وبیشتر بناهای شهری وروستایی خشت وچوب بودند و برای ساخت خشت های هرخانه ، گل مناسب لازم بود که به طور طبیعی ،از گِل محل ساخت خانه وبنا بر می داشتند یا ازجایی که گِل مناسب خشت زنی وجود داشت استفاده می کردند که با برداشتن گل ها . خانه ها گود و گود های بزرگی در نزدیکی محله ها ایجاد می شد .

با توجه به موقعیت مکانی ، یا صاحب زمین یا خانه فرد صاحب نام در کنار گود و دلایل دیگر هر گود اسمی داشت و داستانی که نام آن را سر زبان می‌انداخت؛

مثل گود عربون در شیراز،

یا گودگلکی در فسا.

تعداد گودها در هر شهر می توانست ملاکی از وسعت خانه سازی در آن شهر ها باشد

در محوطه شهر فسا در پنجاه سال قبل گودهایی به نام های زیر. در نزدیک محله ها وجود داشتند که بسیاری از انها امروزه تغییر کاربری داده اندو نسل امروز آنها را به نام گود نمی شناسد

1)✅گود گلکی

به‌نقل از پیشینیان واسناد گودگلکی ابتدا زمین کشاورزی جزو موقوفات مرحوم زین العابدین نامی بوده که وقف برامام حسین کرده است .

در زیر خاک این زمین کشاورزی ، خاک رس مرغوبی برای خشت زنی ، سفال گری ویت گِل اندودِ در و دیوار و پشت بامها وجود داشت که به مرور زمان مردم شهر از این خاک استفاده کردند و گود عظیمی ایجاد شد که به عمق هفت ، هشت متر با تونل های توبر تو ،یک چیزی شبیه غار سنگ شکنان جهرم بوده

در دوره رضا شاه روحانی مورداعتماد واحترام فسا مرحوم آشیخ محمد بحرانی بر منبر به مردم تشر زده بود که مردم ! میدانید که چرا روزگارتون روز بروز سیاه تر شده و روی آرامش نمیبینید؟؟

بخاطر این است که شما در خانه ای زندگی میکنید که گلِ خشت خانه هایتان و بام اندود خانه هایتان از گل وقفی زمینهای مرحوم زین العابدین « یعنی همین گود گلکی است »

که درنتیجه برداشت گل از انجا متوقف شد اما گودال بزرگ محل ریختن زباله یا تجمع اب سیلاب وباران ها شد واسایش وامنیت مردم را گرفت در نتیجه و حسین ذوقی شهرداروقت وشهرداران بعدی شهرفسا برای جلوگیری از این معضل محیطی اقدام به تبدیل این گود گِلَکی وقبرستان مجاور ان به پارک شهر نمودند که هنوز قدیمی ها که ادرس میدهند میگویند پارکِ گود گِلَکی

✅۲) گودی که صاحب ان بانویی به نام بی بی شیرازی است وبه دلیل نزدیکی به منزل سرهنگ پور به به‌گود سرهنگ پوری مشهور شده است.

✅۳)گود حوض ماهی

گود حوض ماهی روشنو در انتهای محله ی پایین نزدیک باغ قلعه که بعدها با کاشت درخت تبدیل به باغچه ای با حصار وپرچینی ازشاخه خشک درختان شد و باغچه حاجی عباس نام گرفت که امروز باغچه ای بادیوار است.

✅۴)گود رستگاری

در نزدیکی سینما درمسیر راه کهنکویه کودی کوچکی قرار داشت که به دلیل نزدیکی به خانه آقای رستگار، برخی ان را به این نام می خواندند

✅۵)گود مختارزاده در نزدیکی پست دارابی و حاشیه جنوبی خیابان طالقانی

✅۶)گودفورزمرد

در فیروزادمرد دو گود وجود داشت یکی گود تخت سنگ درنزدیکی مسجد فیروزادمرد دوم گود جمه وسط فیروزاد مرد

✅۷)گودنجوعرب

در حدود مسجد الزهرای فعلی نرسیده به کوره مریدی ان دوران ، البته در مورد نام ان توافق قطعی بین سالخوردگان ان محله وجود نداشت

✅۸)گود نساجی

که درواقع محل برداشت گل برای ساخت آجرهای بنای نساجی درپشت نساجی قرارداشت بود و به نام گودنساجی یا بقولی فیض آبادشناخته می شد

✅۹) گود داروغه( دُرغه)

در شمال مسجد جامع ومحله شیخ اباد که به

گود داروغه یا به زبان عامیانه گود دُرغه گفته می شد.

✅۱۰) گود شیخ اباد

که به ان محوطه سرگود می گفتند که الان محل تقاطع پنج کوچه هست

✅۱۱- گود قصاب خانهک

ه درنزدیکی اولین کشتارگاه قدیم فسا و در سمت چپ آخر خیابان بنیادشهید واقع بود

✅ البته برخی افراد ومنابع مکتوب به گودهای دیگری در نزدیک باغ ملی با نام گود معصومعلی (چهارتوتی) و گود غارکی در شرق بیمارستان شریعتی امروزاشاره نموده اند که به دلیل عدم تایید انها بوسیله افراد اگاه محلی و میان‌سالان فسایی از ذکر انها خودداری نمودیم.

جلیل رضازاده

باتشکر از اقایان متشرعی ، برادران فتحی ، اقای مسعود مطبوعی ، اقای صمد رجایی ، اقای کدیور و ..