دکه های مطبوعات در فسا

*دست اندرکاران فروش نشریات پرانتشار در شهرستان فسا*

براساس منابع نوشتاری روزنامه‌های منتشر شده در دوره ناصرالدین شاه در ابتدا توسط افراد دولتی و پستچی‌ها درسطح مرکز ایالات وولایات کشور منتشر وتوزیع می‌شده‌است.

اما با گذر زمان در پایان حکومت قاجاریه، اندک اندک به غیر از پستچی‌ها ؛ افرادید یگری که بیشتر پیک چاپخانه ها بودند روزنامه ها را به دست مشترکان پیاده یا با استفاده از دوچرخه می رساندند.

بعد از گذشت چند سال روش توزیع روزنامه،با دوچرخه رایج شد. وبعدها با امدن موتورهای گازی و سهولت كار با ان، توزیع کنندگان ان را به دست مشترکان، ادارات و ...می دادند .

اما سالیانی نگذشت که با افزایش نرخ باسوادی و علاقمندان به خواندن روزنامه با کمترین فاصله از زمان چاپ رورزنامه ، فروشندگان به این نتیجه رسیدند که بهتر است روزنامه ها را بر روی میزهایی، در مکان رفت و آمد همگانی قرار دهند .انها در پیاده رو خیابان های شلوغ همانند گذشته با جار و فریاد زدن ،روزنامه را به عابرین می فروختند .

اما با آغاز فصل سرد و بارانی برای جلوگیری از خیس شدن روزنامه‌ها به این نتیجه رسیدند که بهتر است در آن خیابان های شلوغ و بویژه چهارراهها ومیدان ها برای خود سرپناهی کوچک که در دید همه باشد فراهم کنند،

تاریخچه به وجود آمدن دکه‌های مطبوعاتی در ایران به سال ۱۳۰۵ بازمی‌گردد

این دکه‌ها تحت عنوان روزنامه فروشی در شهرهای بزرگ دایر شدند.

اما در مورد *تاریخچه توزیع نشریات در شهرفسا* باید گفت

حضور روزنامه ونشریات چاپ ایران وحتی هند در فسا بر به دوره قاجاریه برمی گردد.

فسایی ها از طریق پست دولتی و برخی در مسافرت به شیراز و... روزنامه ها را تاخیر بسیار زیاد دریافت می نمودند.

افرادی مانند منصورالممالک و اقلیدس در نشریات ایرانی مقالاتی می نوشتند که در فسا هم خواننده داشت.

روزنامه ها بوسیله پست و ده تا بیست روز بعد از چاپ ان به دست مشتری می رسید.و هر نسخه روز نامه چون اکسیری آگاهی بخش بارها بین‌افراد باسواد و اهل مطالعه که زیاد هم نبودند دست به دست می سد وگاهی باسوادان روشنفکردر مراکز عمومی مانند محل کسب وپیشه خود و گاهی در مساجد و... برای علاقمندان ان روزنامه ها و بویژه بخش اخبار ان را می خواندند.

در کتاب نشریات محمدی درسال ۱۳۲۶ از نخست وزیر وقت(رزم ارا ) یک دستگاه مطبعه جهت چاپ و توزیع نشریات مفید وسودمند برای مرکز شهرستان فسا درخواست شده است

ودرهمان کتاب می توان نام هفت روزنامه (ندای ایران- اخبارامروز -استخر _ گلستان- پارس_ پیک جنوب - جهان نما) در شیراز و بیش از شانزده روز کشوری ملاحظه نمود که از انها نام برده شده که محل چاپ نامه ها، وتلگراف ها و... مردم فسا به مقامات کشوری ولشکری در انان به مناسبت های مختلف است که نشان از اطلاع مردم از آن نشریات وخواندن انها به دلیل حضورشان درفسا دارد.

در مورد نمایندگی روزنامه های پر تیراژ در شهرستان فسا باید بگوییم در کتاب نشریات محمدی هیچ اشاره ای به وجود مرکز مطبوعاتی در شهرستان فسا نیست و در دهه ۱۳۲۶ تا۱۳۳۰ و براساس برخی نامه های درج شده در ان کتاب ،، ارسال مطبوعات برای شهروندان فسایی بنا به داشتن آبونمان وحق اشتراک به صورت پستی انجام می گرفته است .اما زنده یاداستاد منوچهر کدیور

در کتاب خاطرات خود نوشته اند که«« اقای علی اصغر قانعیان در دهه ۱۳۲۰ داروخانه قانعیان را بنیان گذاشت که وی نمایندگی مطبوعات آن زمان و شاید هم خبرنگاری بعضی از انها را بعهده داشتند....»»

به گفته اگاهان دست اندرکار بعدها اقای قانعیان نمایندگی اطلاعات را در ابتدای دهه۴۰خورشیدی به شادروان محمود ریاضتی منتقل نمود که تا سال ۱۳۵۴ این نمایندگی ادامه داشته است.

دکه شادروان محمود ریاضتی با نام اطلاعات در روبروی ساختمان شهرداری فسا در چهارراه فرمانداری به عنوان دکه مطبوعاتی ، ازسال ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۷ نشریات متنوعی را به مردم می فروخت. که با مندرجات کتاب اتشکده که از وجود ۳ نمایندگی مطبوعاتی در شهر فسا در سال ۱۳۴۳ به عنوان دانستنی های فسا خبر می دهد همخوانی دارد.

از دی ۱۳۵۴ با آمدن اقای محمدحسین نصیری به فسا، نمایندگی رسمی نشریات موسسه اطلاعات از اقای ریاضتی به ایشان منتقل شد وی در مکان فعلی روزنامه اطلاعات در خیابان طالقانی ( روبروی پیش اهنگی قدیم)، مجموعه نشریات موسسه اطلاعات را در اختیار علاقمندان قرار می دادند و خبرنگاری نشریات اطلاعات را هم از ان زمان تا کنون (۱۴۰۴)برعهده دارند.

شادروان محمود ریاضتی مرد نیک ومحترمی بود و در اول دهه چهل خورشیدی دکه یادشده را بنیان نهاد که ان دکه تاحدودسال۷۶ خورشیدی درهمان مکان برپا بود و سپس با جابه جایی ان در نزدیک در ورودی دومین باغ ملی فسا قرارگرفت که هنوز پابرجاست ...

از دیگر مراکز فروش مطبوعات درفسا می توان به مغازه فروش مجموعه نشریات موسسه کیهان اشاره کرد که جناب اقای حسن اقای کهنسال پیش کسوت فرهنگی از پنجم خرداد ۱۳۵۳ به عنوان خبرنگار و مسئول دفتر نمایندگی روزنامه کیهان آن را در شهرفسا در نزدیکی باغ ملی فسا تاسیس نمود.

اقای کهنسال علاوه بر ارسال اخبار شهرستان فسا به روزنامه کیهان ،مقالاتی در مورد اوضاع ومشکلات شهری ، اجتماعی و... شهرستان فسا در کیهان به رشته تحریر در درمی اوردند.

که عمرشان باسلامتی ، درازبادا

خوب است یادی کنیم از شادروان حاج امیدی که فروش وجذب خریدار نشریه مکتب اسلام را در بیش از نیم قرن درشهرستان فسا برعهده داشت ...

حدیث نیک وبد ما نوشته خواهد شد

زمانه را سند و دفتر ودیوانی است

متاسفانه چون برخی نویسنده !!!غیرحرفه ای مطالب ازاین دست را در کتاب ها، وبلاگ ها و رسانه ها بی ذکر نام نویسنده وموزه فرهنگ منتشر که مصداق سرقت ادبی است... به اجبار از ذکر دقیق منابع خودداری می نماییم ....